Cơ sở của hóa trị liệu liều cao trong điều trị ung thư?

Posted by: Posted on:Tháng Mười 14, 2019 Comments:0

Tác dụng diệt bào của hóa chất trong nuôi cấy tế bào và trong thực nghiệm trên động vật trước hết là bởi động học của thuốc. Với điều kiện như nhau, mỗi đợt điều trị sẽ diệt một tỷ lệ tế bào ác tính nhất định bất kể số lượng ban đầu. Tỷ lệ tế bào bị tiêu diệt trong hệ thống thực nghiệm này phụ thuộc liều thuốc (Thuốc Temoside 100mg).  Chỉ cần tăng nhẹ liều thuốc cũng dẫn đến tăng tỷ lệ tế bào u bị diệt lên rất nhiều.

Yêu cầu đặt ra đối với một thuốc hóa chất dùng liều cao là phải có tác dụng diệt được tỷ lệ tế bào u cao hơn mỗi khi tăng thêm liều. Ngoài ra thuốc đó cần không phụ thuộc chu kỳ tế bào và suy tủy là độc tính duy nhất hoặc là độc tính chủ yếu. Các thuốc alkyl hóa đáp ứng được các yêu cầu nói trên nhiều hơn cả và người ta cũng dùng chúng nhiều nhất trong các phác đồ liều cao (Thuốc Temodal).

Tác dụng của hóa chất cũng phụ thuộc nhiều vào đặc điểm khối u. Khối u lớn có tỷ lệ tế bào đang phân chia thấp hơn, có nhiều thành phần tế bào với nhiều tế bào có khả năng kháng hóa chất. Hóa trị dù cho là liều cao cũng chọn lọc và kích thích sự xuất hiện các tế bào kháng. Nếu sử dụng vài thuốc hóa chất có cơ chế tác dụng khác nhau sẽ làm hạn chế hiện tượng kháng thuốc.

Từ những quan sát tiền lâm sàng, người ta đã gợi ý rằng phương pháp điều trị tốt nhất là sử dụng liều cao nhất có thể của các thuốc hóa chất không kháng chéo,  có đường biểu diễn đáp ứng – liều dốc và điều trị càng sớm càng tốt trong quá trình bệnh của bệnh nhân để diệt được nhiều tế bào u nhất và giảm sự xuất hiện kháng thuốc. Mục tiêu của hóa trị liều cao nói chung là để chữa khỏi hoặc cải thiện thời gian sống thực sự. Về mặt lý thuyết, để cơ thể bệnh nhân không còn tế bào UNG THƯ cần diệt 8-2 log tế bào u, để lui bệnh hoàn toàn trên lâm sàng cần diệt 4 log tế bào và lui bệnh một phần (giảm được 50% tế bào u) cần diệt 1 hoặc 2 log. Lui bệnh ít có giá trị trong trường hợp này trong khi thời gian sống toàn bộ và thời gian sống không bệnh mới là điểm quan trọng. Tuy vậy, lui bệnh hoàn toàn là một yếu tố báo hiệu khả năng điều trị thành công sau này.

Liều của nhiều thuốc có hoạt tính mạnh bị giới hạn do gây suy tủy, ngay cả khi dùng các yếu tố tăng trưởng hệ tạo máu. Hỗ trợ bằng tế bào gốc tạo máu cho phép tăng liều thuốc cũng như điều trị phối hợp các thuốc gây các độc tính với tủy xương không chấp nhận được.

Nhờ kỹ thuật ghép tế bào gốc tạo máu khi hóa trị liều cao, độc tính chính không phải của hệ tạo máu sẽ trở thành độc tính giới hạn liều (Bảng 2). Trong khi lựa chọn các phác đồ hóa trị liều cao cần phải cân nhắc đến bệnh liên quan của bệnh nhân. Ví dụ như tránh dùng carmustin, busulphan và cyclophosphamid nếu sau khi ghép tủy có khả năng phải xạ trị vào phổi.

Tác giả bài viết: Dược Sĩ Đỗ Thế Nghĩa, Đại Học Dược Hà Nội, CEO: Mua Thuốc 24h

Bài viết liên quan:

7 Biểu hiện khiến bạn bị hôi miệng từ lưỡi

Bệnh khô âm đạo và những điều phụ nữ cần biết

 

 

Category

Leave a Comment